Hammurabi Kanunları, insanlık tarihindeki en eski ve en iyi korunmuş yasaların arasında yer alır. Bu kanunlar, Mezopotamya’nın Babil ülkesinde MÖ 1760 yılı civarında ortaya çıkmıştır. Ancak, Hammurabi Kanunları’ndan önce de yasa koleksiyonları toplanmıştı. Bunlar arasında Ur kralı Ur-Nammu’nun yasa kitabı (MÖ 2050), Eşnunna yasa kitabı (MÖ 1930) ve İsin’li Lipit-İştar’ın yasa kitabı (MÖ 1870) yer almaktadır.
Hammurabi Kanunları’nın özelliği, Babil kralı Hammurabi’nin kendisi tarafından çeşitli meselelerde verilen kararların Esagila Tapınağı’na dikilen bir taş üzerine Akadca dilinde yazılmasıdır. Bu yasaların kaynağı, kendisine yazdıran tanrı Şamaş olarak belirtilmiştir. Bu nedenle, Hammurabi Kanunları tanrı sözü olarak kabul edilmiştir.
Hammurabi Kanunları, Louvre Müzesi’nde sergilenen ve yaklaşık iki metrelik silindirik bir taşın üzerine çivi yazısı ile yazılmış 282 maddeyi içermektedir. Ancak, bazı maddeler (madde 66-99) günümüzde okunamayacak durumdadır. Bu kanunlar, herkesin adaletle ve eşit bir şekilde muamele görmesini sağlamak için birçok alanda düzenlemeler içermektedir. Örneğin, aile hukuku, iş hukuku, borç ve ticaret hukuku gibi konularda kurallar ve cezalar belirlenmiştir.
Hammurabi Kanunu’ndaki yasalar, sert cezaları ve katı uygulamalarıyla dikkat çekiyor. Örneğin, hırsızlık yaparken yakalanan hırsızlar idam edilebilirken, asılsız suçlamalarda bulunanlar veya yalancı şahitlik yapanlar da ağır şekilde cezalandırılabilir.
Hammurabi Kanunu’nun en belirgin özelliklerinden biri “göze göz” ilkesine yaptığı vurgudur. Bu, cezaların işlenen suçla orantılı olacak şekilde tasarlandığı ve başkalarını benzer suçları işlemekten caydırmayı amaçladığı anlamına gelir. Örneğin, başka bir adamın dişini kaybetmesine neden olan bir adam kendi dişini çektirebilir.
Yasa aynı zamanda boşanma ve miras gibi aile içi anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin hükümlerin yanı sıra ticaret ve ticareti düzenleyen düzenlemeler de içermektedir.
İşte Hammurabi Kanunları’ndan bazı örnekler:
Bir hırsız duvar delerek bir eve girmişse, o deliğin önünde ölümle cezalandırılır ve gömülür.
Bir evde yangın çıkar ve oraya yangını söndürmeye gelen bir kimse evin sahibinin malında göz gezdirip evin sahibinin malını alırsa, kendisi de aynı ateşe atılır.
Adam kendisine bir çocuk veren karısından ya da kendisine bir çocuk veren kadından ayrılmak isterse, o zaman karısına çeyizini geri verir ve çocuklarına baksın diye tarlanın, bahçenin ve malların bir kısmının kullanım hakkını verir. Çocuklarını büyüttüğü zaman çocuklara verilenlerden bir parça, oğlanınkine eşit olan bir parça da ona verilir. Ondan sonra kalbinin erkeği ile evlenebilir.
Bir adam bir kadın alır da bu kadın ona bir kadın hizmetçi verirse ve çocuklarına bakarsa; ancak, buna rağmen adam başka bir kadın almak isterse ona izin verilmez; bu adam ikinci bir kadın alamaz.
Bir adam bir çocuğu evlatlık alır ve oğlu olarak ona ismini verirse ve onu besleyip büyütürse, büyümüş bu çocuk bir daha geri istenemez.
Bir adam başka bir kişinin özgürlüğünü kısıtlayacak hareket ederse aynı ceza ona verilir.
Bir kişi hırsızlık yapsa eli kesilir, tecavüz etse ölüm cezası ya da erkeklikten men edilir.
Bir kişi kendisiyle aynı sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse onun da dişi çekilir
Bir kişi kendinden daha alt sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse 166 gr. gümüş öder.
Babasını döven evladın iki eli kesilir.
Bir adamın gözünü çıkaranın gözü çıkarılır.
Birisini suçlayan ispata mecburdur. İspat edemezse ölüm cezasına çarptırılır.
Bir tapınakta veya hükümdar hazinesinde hırsızlık yapan ölümle cezalandırılır.
Köle kadınlar ve fahişeler kesinlikle başlarını örtmeyeceklerdir. Başı açık olması zorunlu olan kadınlar örtünerek bu kuralı ihlal ettiklerinde onları görüp ihbar etmeyenlerle birlikte cezalandırılmaktadırlar.
Hammurabi Kanunları, tarihin en önemli hukuk belgelerinden biri olarak kabul edilir. Bu kanunlar, modern hukuk sistemleri için de bir ilham kaynağı olmuştur. İnsanlık tarihi boyunca adaletin sağlanması ve toplumun düzeninin korunması için yasaların önemi hep vurgulanmıştır. Hammurabi Kanunları, bu konuda ilk adımı atan ve insanlığın bu alandaki gelişimine önemli bir katkı sağlayan bir belgedir.
Tarihten Yazılar... 
Bizim kanunlarımızdan daha iyi
BeğenLiked by 1 kişi