Geleneksel Osmanlı anlatıları, Osmanlıların Kayı boyuna mensup olduğu konusunda hemfikirdiler. Bununla birlikte, bazı modern tarihçiler bu bilginin doğruluğu konusunda şüphecidirler.
Paul Wittek, “Kayı’nın Oğuz’un en büyük oğlunun en büyük oğlu olması ve dolayısıyla Oğuz’un meşru varisi olan Kayı aşiretinin bütün Oğuz aşiretleri arasında en önde geleni sayılması, daha başından şüphemizi çekmelidir. Kayı’ya atfedilen efsanevi paye daha sonra, Osmanlıların bir imparatorluk haline geldiği dönemde verilmiş olmasaydı, durum tümüyle farklı olurdu. O zaman, Osmanlıların gerçekten Oğuzların Kavı boyundan oldukları görüşünü kabul edebilirdik.”(1) demektedir.
Türkiye’de, Oğuzlar dendiğinde akla ilk gelen tarihçilerden birisi olan Faruk Sümer, “Osmanlı hanedanının Kayı boyuna mensup olduğu iddiasının II. Murad devri tarihçilerinden Yazıcıoğlu Ali’ye ait olduğu zannedilmektedir. Yazıcıoğlu’nun Osmanlı hanedanını Kayı boyuna bağlaması bu boyun Oğuzeli’nin en asil boyu sayılmasından ileri gelmiş olmalıdır. Bu yakıştırmayı XV. yüzyıl tarihçilerinden Edirneli Ruhi, ondan daha sonra diğer bazı tarih yazarları da almıştır.”(2) demektedir. Faruk Sümer, ayrıca, “bununla beraber Osmanlı hanedanının Kayı boyuna mensup olması da mümkündür.” düşüncesini de öne sürer.
Osmanlı tarihinin babası Halil İnalcık’a göre, “Osman’ın aşireti hakkında kroniklerde aktarılan bilgiler ve soy ağaçları (jenealojiler) hiçbir tarihî esasa dayanmaz. Kroniklerde genel giriş kısmında efsaneleşmiş bir takım belirsiz iddia ve gelenekler içerdikleri tarihî bilgileri ayırt ederek kullanılmalıdır.”(3) Halil İnalcık da, Kayı boyu ile ilgili anlatıların nispeten geç bir dönemde ortaya çıktığını belirtir.
Osmanlı tarihinin ilk dönemleri incelendiğinde, devleti kuran hanedan soyağacının yüceliğinden ziyade, gaza faaliyetlerinde gösterdiği başarılar ile ortaya çıkmış gibi görünmektedir. Bu bile başlı başına, hanedanın erken tarihinde, Kayı anlatısının olmadığı anlamına gelebilir. Yine de bu konuda fikir öne sürmek oldukça zor. Zira, hanedanın ilk dönemlerine dair kaynaklar son derece sınırlı. Buna rağmen, Faruk Sümer’in de dediği gibi “Osmanlı hanedanın Kayı boyuna mensup olması da mümkündür. “
Batuhan AĞAŞ
Dipnot
- Paul Wittek, Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu, Pencere Yayınları, Haziran 1995, s.20
- Faruk Sümer, TDV İslâm Ansiklopedisi, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2002
- Halil İnalcık, Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları, İsam Yayınları, Mayıs 2015, S. 18
Tarihten Yazılar 
✍️ Yorumunuzla İçeriğe Değer Katın: Katkılarınızı bekliyoruz!