Kaşıkçı Elması’nın İlginç Hikayesi

En yaygın rivayete göre, 1699 yılında İstanbul’da Eğrikapı çöplüğünde dolaşan bir adam yuvarlak bir taş bulur ve ardından taşı üç tahta kaşık karşılığında bir yaymacı kaşıkçıya satar. Kaşıkçı da taşı bir kuyumcuya 10 akçe karşılığında satar. Kuyumcu, taşı arkadaşlarından birine gösterdiğinde, taşın bir elmas olduğu anlaşılmıştır. Ancak arkadaşlarından birisi kuyumcudan sus payı ister ve bu isteği yüzünden aralarında kavga çıkar.

Olay, sonunda Kuyumcubaşıya akseder ve Padişah Dördüncü Mehmet de olaya olaya müdahil olur. Padişah, taşı Sarayı Hümayuna getirterek işletir. Taş işlendiğinde, nadide bir 86 kratlık elmas ortaya çıkmıştır. Kuyumcubaşı, bu olay sayesinde Kapıcıbaşılık rütbesiyle ödüllendirilmiştir.

Diğer rivayete göre ise Kaşıkçı elması, aslında Napolyon’un annesine aitti. Bu rivayete göre, Pigot adlı bir Fransız subayı, elması Hindistan’dan satın alarak ülkesine götürmüştür. Daha sonra elmas, Napolyon’un annesi tarafından satın alınmış ve uzun süre onda kalmıştır. Ancak Napolyon’un sürgüne gönderilmesiyle birlikte annesi elmasın satışa çıkarılmasına karar verir. Elmas, o sırada Fransa’da bulunan Tepedelenli Ali Paşa’nın bir adamı tarafından satın alınır ve Paşa’ya getirilir. Ancak Tepedelenli Ali Paşa, II. Mahmut zamanında devlete karşı ayaklandığı gerekçesiyle öldürülür ve mal varlığına el konulur. Böylelikle, “Kaşıkçı Elması” Osmanlı hazinesine girer.

Kaşıkçı Elması ile ilgili yapılan son araştırmalardan birisi, Napolyon’un annesi ile ilgili rivayetin doğru olmadığını gösteriyor. Prof. Dr. Gül İrepoğlu, Osmanlı Saray mücevherleri üzerine yaptığı araştırmalar sonucunda Sultan I. Abdülhamit’in sorgucunda bulunan Kaşıkçı Elması’nın daha önceki bir tarihte hazineye girdiği ortaya çıkmıştır. Benzer bir sorguç Sultan III. Mustafa’nın portresinde de yer almaktadır, ancak elmasın saraya nasıl geldiğine veya kullanımına dair belge bulunmamaktadır.

Her ne kadar elmasın kökeni hakkında farklı rivayetler olsa da, Kaşıkçı Elması’nın hikayesi Türkiye’nin tarihi ve kültürü için önemli bir yer tutmaktadır. Topkapı Sarayı Müzesi’nde sergilenen bu nadide taş, Kaşıkçı Elması, 86 karatlık bir elmas olup dünya üzerindeki en nadir elmaslar arasında yer almakta ve ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam etmektedir.